Uzm. Dyt. Edanur Serçe,Çoğumuz hala yağlanmaya sebep olan şeyin sadece yağ tüketimi fazlalığı olduğunu düşünüyoruz.
O yüzden bugün size Yağlanma Sürecinden bahsedeceğim.
Vücutta yağ depolanması, temel olarak enerji dengesizliği ile ilişkilidir. Yani, aldığınız enerjinin (kalorinin) vücudun harcadığından fazla olması durumunda, bu fazla enerji yağ olarak depolanır.
Bu enerji fazlalığının yalnızca yağlı yiyeceklerden gelmesi gerektiği düşüncesi yanlıştır. Yağlanma süreci, karbonhidratlar, proteinler, yağlar veya bunların kombinasyonlarından alınan enerjiye bakılmaksızın gerçekleşebilir.
1. Karbonhidratların Yağ Depolanmasına Etkisi:
Yüksek miktarda karbonhidrat tüketildiğinde, özellikle basit şekerler ve işlenmiş gıdalar, kan şekerinde ani bir yükselme ve ardından insülin salınımı gözlemlenir. İnsülin, yağ depolama sürecini tetikleyen bir hormondur. Yapılan bir çalışmada, yüksek glisemik indekse sahip karbonhidratlar tüketildiğinde insülin seviyelerinin arttığı ve bunun da yağ depolanmasını teşvik ettiği gözlemlenmiştir (Ludwig, 2002).
Karbonhidratlar, vücutta glikojen olarak depolanabilir, ancak glikojen depoları dolduğunda, fazla karbonhidratlar yağ asitlerine dönüştürülüp, trigliseritlere çevrilerek yağ dokusunda depolanır. Bu süreç, de novo lipogenez olarak bilinir ve fazla enerji alımının yağa dönüşmesinin bir yoludur.2. Protein Tüketiminin Yağ Depolanmasına Etkisi:
Protein, kas kütlesi için önemli bir yapı taşıdır, ancak aşırı protein tüketimi de enerji fazlalığına yol açabilir. Protein alımının aşırı olduğu durumlarda, vücut, kullanılan protein miktarının ötesindeki fazla enerjiyi depolamak için yağ depolama mekanizmalarını devreye sokmaktadır (Leidy et al., 2015). Yani, protein tüketimi vücut tarafından enerji kaynağı olarak kullanılmadığı takdirde, fazla protein de yağ olarak depolanabilir.
3. Yağların Yağ Depolanmasına Etkisi:
Yüksek yağlı bir diyette, özellikle doymuş yağlar ve trans yağlar, vücutta yağ depolanmasını artırabilir. Ancak, bu süreç yalnızca yağlı yiyeceklerin tüketilmesiyle sınırlı değildir. Yağlar, vücutta daha yoğun bir şekilde depolanabilir çünkü yağ hücreleri (adipositler), yağları verimli bir şekilde depolayabilen hücrelerdir. Yapılan bir çalışmada, doymuş yağlar ve trans yağların insülin direncini artırdığı ve dolayısıyla yağ depolamanın teşvik edildiği bulunmuştur (Tremblay et al., 2011). Bununla birlikte, sağlıklı yağlar (örneğin, omega-3 yağ asitleri) dengeli bir şekilde tüketildiğinde, vücudun yağ depolama mekanizmaları olumsuz şekilde etkilenmez.
Kalori Fazlalığı ve Depolama Mekanizmaları
Fazla kalori alımının vücutta yağ olarak depolanma süreci, genetik, hormonlar ve yaşam tarzı gibi çeşitli faktörlerden etkilenir. Örneğin, insülin, leptin ve kortizol gibi hormonlar, yağ depolama süreçlerini doğrudan etkiler. Kalori fazlalığı, bu hormonların etkisiyle yağ hücrelerinin büyümesine ve yeni yağ hücrelerinin oluşmasına neden olabilir.Sonuç olarak, yağlanma süreci yalnızca yağlı yiyeceklerin tüketilmesiyle sınırlı değildir. Hangi besin grubundan alınırsa alınsın, enerji fazlalığı vücutta yağ olarak depolanır. Vücudun bu enerjiyi yağ şeklinde depolama mekanizmaları, temel olarak insülin, glikojen depoları ve yağ hücrelerinin kapasitesiyle ilişkilidir. Sağlıklı bir kiloyu korumak için, toplam enerji alımını vücudun enerji ihtiyacı ile dengelemek ve dengeli bir beslenme programı izlemek önemlidir.
O yüzden bugün size Yağlanma Sürecinden bahsedeceğim.
Vücutta yağ depolanması, temel olarak enerji dengesizliği ile ilişkilidir. Yani, aldığınız enerjinin (kalorinin) vücudun harcadığından fazla olması durumunda, bu fazla enerji yağ olarak depolanır.
Bu enerji fazlalığının yalnızca yağlı yiyeceklerden gelmesi gerektiği düşüncesi yanlıştır. Yağlanma süreci, karbonhidratlar, proteinler, yağlar veya bunların kombinasyonlarından alınan enerjiye bakılmaksızın gerçekleşebilir.
1. Karbonhidratların Yağ Depolanmasına Etkisi:
Yüksek miktarda karbonhidrat tüketildiğinde, özellikle basit şekerler ve işlenmiş gıdalar, kan şekerinde ani bir yükselme ve ardından insülin salınımı gözlemlenir. İnsülin, yağ depolama sürecini tetikleyen bir hormondur. Yapılan bir çalışmada, yüksek glisemik indekse sahip karbonhidratlar tüketildiğinde insülin seviyelerinin arttığı ve bunun da yağ depolanmasını teşvik ettiği gözlemlenmiştir (Ludwig, 2002).
Karbonhidratlar, vücutta glikojen olarak depolanabilir, ancak glikojen depoları dolduğunda, fazla karbonhidratlar yağ asitlerine dönüştürülüp, trigliseritlere çevrilerek yağ dokusunda depolanır. Bu süreç, de novo lipogenez olarak bilinir ve fazla enerji alımının yağa dönüşmesinin bir yoludur.2. Protein Tüketiminin Yağ Depolanmasına Etkisi:
Protein, kas kütlesi için önemli bir yapı taşıdır, ancak aşırı protein tüketimi de enerji fazlalığına yol açabilir. Protein alımının aşırı olduğu durumlarda, vücut, kullanılan protein miktarının ötesindeki fazla enerjiyi depolamak için yağ depolama mekanizmalarını devreye sokmaktadır (Leidy et al., 2015). Yani, protein tüketimi vücut tarafından enerji kaynağı olarak kullanılmadığı takdirde, fazla protein de yağ olarak depolanabilir.
3. Yağların Yağ Depolanmasına Etkisi:
Yüksek yağlı bir diyette, özellikle doymuş yağlar ve trans yağlar, vücutta yağ depolanmasını artırabilir. Ancak, bu süreç yalnızca yağlı yiyeceklerin tüketilmesiyle sınırlı değildir. Yağlar, vücutta daha yoğun bir şekilde depolanabilir çünkü yağ hücreleri (adipositler), yağları verimli bir şekilde depolayabilen hücrelerdir. Yapılan bir çalışmada, doymuş yağlar ve trans yağların insülin direncini artırdığı ve dolayısıyla yağ depolamanın teşvik edildiği bulunmuştur (Tremblay et al., 2011). Bununla birlikte, sağlıklı yağlar (örneğin, omega-3 yağ asitleri) dengeli bir şekilde tüketildiğinde, vücudun yağ depolama mekanizmaları olumsuz şekilde etkilenmez.
Kalori Fazlalığı ve Depolama Mekanizmaları
Fazla kalori alımının vücutta yağ olarak depolanma süreci, genetik, hormonlar ve yaşam tarzı gibi çeşitli faktörlerden etkilenir. Örneğin, insülin, leptin ve kortizol gibi hormonlar, yağ depolama süreçlerini doğrudan etkiler. Kalori fazlalığı, bu hormonların etkisiyle yağ hücrelerinin büyümesine ve yeni yağ hücrelerinin oluşmasına neden olabilir.Sonuç olarak, yağlanma süreci yalnızca yağlı yiyeceklerin tüketilmesiyle sınırlı değildir. Hangi besin grubundan alınırsa alınsın, enerji fazlalığı vücutta yağ olarak depolanır. Vücudun bu enerjiyi yağ şeklinde depolama mekanizmaları, temel olarak insülin, glikojen depoları ve yağ hücrelerinin kapasitesiyle ilişkilidir. Sağlıklı bir kiloyu korumak için, toplam enerji alımını vücudun enerji ihtiyacı ile dengelemek ve dengeli bir beslenme programı izlemek önemlidir.
