Doç. Dr. Hasan Armağan Uysal: "Glimfatik sistem beyin sağlığında sessiz bir temizlik ordusu"

Medicana Sağlık Grubu Nöroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Hasan Armağan Uysal, beynin uyku sırasında aktifleşen glimfatik sistemi hakkında bilgi verdi. Sistemin, toksinleri temizleyerek hafızayı güçlendirdiğini, Alzheimer ve Parkinson gibi nörolojik hastalıklarla ilişkili olabileceğini vurguladı.

Medicana Sağlık Grubu Nöroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Hasan Armağan Uysal, beynin uyku sırasında devreye giren glimfatik sistemin önemini anlattı. Beynin gün boyu çalışırken zararlı protein atıkları ve metabolik kalıntılar ürettiğini belirten Uysal, bu maddelerin temizlenmesinin beyin sağlığı için kritik olduğunu söyledi.

Derin uyku evresinde aktifleşen sistemin, beyin hücreleri arasındaki boşlukların genişlemesiyle beyin omurilik sıvısının toksinleri süpürdüğünü ifade eden Uysal, “Yeterli ve düzenli uyku, bu sistemin tam kapasite çalışmasını sağlar. Düzensiz uyku, toksin birikimine ve beyin hücrelerinin zarar görmesine yol açabilir” dedi.

Glimfatik sistemin hafıza işlevleriyle doğrudan ilişkili olduğunu belirten Uysal, uyku sırasında hem hafızanın pekiştiğini hem de gereksiz bilgilerin temizlendiğini aktardı. Ayrıca kronik stres, yetersiz egzersiz ve dengesiz beslenmenin sistemin işleyişini olumsuz etkileyebileceğini söyledi.

Alzheimer ve Parkinson gibi nörodejeneratif hastalıklarda toksik proteinlerin birikmesinin sistemin bozulmasıyla ilişkili olabileceğini dile getiren Uysal, yaşla birlikte sistemin yavaşladığını, bunun da hafıza sorunlarına katkı sağlayabileceğini ekledi.

Glimfatik sistemi görüntülemeye yönelik yeni MR tekniklerinin umut verici olduğunu belirten Uysal, ileride bu sistemin işleyişini ölçen “glimfatik check-up” uygulamalarının mümkün olabileceğini söyledi.

Beyin sağlığını korumak için Uysal, uyku ritüeli oluşturma, başı yüksekte tutarak uyuma, alkol ve sigarayı sınırlama, kısa yürüyüşler yapma ve günlük sessizlik anları yaratma gibi beş öneride bulundu.