Gözleri Kıstıran Hastalık: Miyopi Neden Artıyor, Kimler Risk Altında?
Miyopi, özellikle çocuklarda giderek daha erken yaşta görülmeye başlanan, uzak görmeyi bozan yaygın bir göz problemidir. Hem genetik hem çevresel nedenlerle artış gösteren bu rahatsızlık, zamanında teşhis edilmediğinde ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Miyopi nedir ve nasıl oluşur?
Miyopi, gözün ışığı retina yerine onun önüne odaklaması sonucu ortaya çıkan bir kırma kusurudur. Bu durum, genellikle göz küresinin normalden uzun olması veya korneanın ışığı fazla kırmasıyla meydana gelir. Sonuç olarak kişi, yakındaki nesneleri net görebilirken uzaktaki nesneleri bulanık görür.
Belirtileri nelerdir?
Miyopi genellikle çocukluk veya ergenlik döneminde başlar. Uzak nesneleri bulanık görme, göz kısarak bakma refleksi, baş ağrısı, göz yorgunluğu ve gece görüşünde azalma gibi belirtiler yaygındır. Özellikle çocuklarda okulda tahtayı görememe gibi şikâyetler erken teşhis açısından dikkat edilmesi gereken işaretlerdir.
Risk faktörleri ve nedenleri
Miyopiye neden olan faktörler arasında hem genetik hem de çevresel etmenler öne çıkmaktadır. Ailede miyopi öyküsü bulunan bireylerde risk artmaktadır. Uzun süreli yakın mesafe aktiviteleri (örneğin bilgisayar veya kitap kullanımı), yetersiz açık hava maruziyeti ve ekran süresinin fazlalığı da miyopiyi tetikleyebilir.
Nasıl teşhis edilir?
Miyopi, göz doktoru tarafından yapılan çeşitli muayenelerle teşhis edilir. Görme keskinliği testleri, refraktometri, retinoskopi ve göz dibi muayeneleri en yaygın kullanılan yöntemler arasındadır. Özellikle çocuklarda düzenli göz kontrolleri, miyopinin ilerlemesini engellemede büyük rol oynar.
Tedavi ve yönetim yöntemleri
En yaygın tedavi yöntemleri arasında gözlük ve kontakt lensler yer alır. Estetik kaygılar veya aktif yaşam tarzı nedeniyle lens tercih eden bireyler de bulunmaktadır. Cerrahi müdahaleler arasında LASIK, PRK ve SMILE gibi lazer operasyonları miyopiyi kalıcı olarak düzeltebilir. Ayrıca çocuklarda düşük doz atropin damlaları veya gece takılan ortokeratoloji lensleri miyopinin ilerlemesini yavaşlatmak için kullanılmaktadır.
Miyopi yaygınlığı ve toplumsal etkisi
Dünya genelinde yaklaşık 2,6 milyar insanı etkileyen miyopinin 2050 yılına kadar dünya nüfusunun %50’sine ulaşması beklenmektedir. Özellikle Doğu Asya ülkelerinde oran %80’e kadar çıkmakta; şehirleşme, eğitim baskısı ve dijital ekranlara maruz kalma bu artışta önemli rol oynamaktadır.
Miyopiden korunmak mümkün mü?
Miyopiyi tamamen önlemek mümkün olmasa da gelişimini yavaşlatmak mümkündür. Günlük açık hava aktivitelerinin artırılması, ekran süresinin sınırlandırılması ve düzenli göz muayeneleri, alınabilecek başlıca önlemler arasında yer alır. Özellikle çocukların günde en az iki saat açık havada vakit geçirmesi önerilmektedir.
