Türklerin İlk Yazılı Belgesi Olan Göktürk Alfabesi Nasıl Keşfedildi

8. yüzyıla tarihlenen Orhun Yazıtları sayesinde gün yüzüne çıkan Göktürk Alfabesi, Türk tarihinin bilinen en eski yazılı belgeleri arasında yer alıyor. Peki bu alfabe nasıl bulundu, yazıtlar nerede ve ne zaman keşfedildi?

 

 

Türk tarihinin ilk yazılı belgeleri Orhun Yazıtları ile ortaya çıktı
Türklerin bilinen en eski yazı sistemi olan Göktürk Alfabesi, Orhun Yazıtları sayesinde keşfedildi. Yazıtlar, 8. yüzyılda Orhun Nehri vadisinde dikilmiştir. Bilge Kağan, Kül Tigin ve Tonyukuk adına yazılmış bu anıtlar, yalnızca tarihi olayları değil, aynı zamanda dönemin düşünsel ve kültürel yapısını da belgelemektedir.

 

Orhun Yazıtları nasıl bulundu
Orhun Yazıtları, 19. yüzyılın sonlarına doğru Moğolistan’da Orhun Irmağı yakınlarında bulunmuştur. 1889 yılında Rus bilim insanı Nikolay Yadrintsev tarafından keşfedilen yazıtlar, sonrasında Danimarkalı dilbilimci Wilhelm Thomsen tarafından 1893 yılında çözülerek Göktürk Alfabesi'nin varlığı ortaya çıkarılmıştır.

Göktürk Alfabesi'nin özellikleri
Göktürk Alfabesi, 38 harften oluşur ve sağdan sola doğru yazılır. Alfabe, hem hece hem de ses temellidir. Runik harflere benzeyen şekilleri nedeniyle bir dönem ‘Türk Runik Yazısı’ olarak da adlandırılmıştır. Bu alfabe, Türklerin erken dönem devlet yapısı, hukuk anlayışı ve dünya görüşünü yansıtan metinleri içermesi bakımından büyük öneme sahiptir.

Tarihi ve kültürel miras olarak Orhun Yazıtları
Orhun Yazıtları, sadece Türk tarihi açısından değil, dünya tarihi ve dilbilimi açısından da büyük önem taşımaktadır. Bugün yazıtlar, Moğolistan’da koruma altına alınmıştır ve uluslararası arkeolojik miraslar arasında yer almaktadır.

 

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI