Egeli akademisyenler depremin biyopsikososyal süreçlerini araştıracak

Egeli akademisyenler depremin biyopsikososyal süreçlerini

araştıracak

 Ege Üniversitesi (EÜ) Atatürk Sağlık Hizmetleri

Meslek Yüksekokulu öğretim üyesi Doç. Dr. Süreyya Gümüşsoy’un

yürütücülüğünü üstlendiği “Kahramanmaraş Merkezli Depremlerde Enkaz

Altından Çıkartılan Kişilerin Deneyimleri ve Biyopsikososyal Gereksinimlerinin

İncelenmesi” isimli projesi TÜBİTAK tarafından desteklenmeye uygun

bulundu. Projede, Doç. Dr. Gümüşsoy ve ekibi, depremde enkaz altında kalan

bireylerin, deprem süreci ve sonraki zamanlarda yaşadıkları deneyimleri ile

biyopsikososyal gereksinimlerini değerlendirecek.

Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, Doç. Dr. Süreyya

Gümüşsoy ve ekibini makamında ağırlayarak tebrik etti. Prof. Dr. Budak,

“Ülkemiz, merkez üssü Kahramanmaraş olan ve pek çok ili etkileyen tarihinin

en büyük felaketlerinden birini yaşadı. Acısını halen yüreklerimizde

hissettiğimiz bu büyük felaketin doğurduğu sonuçlar için çalışmalarımızı ve

desteklerimizi hep sürdürdük. Bu konuda üniversitemiz öğretim üyesi Doç. Dr.

Süreyya Gümüşsoy ve ekibi, gerçekleştirdikleri proje ile depremde enkaz altında

kalan bireylerin, deprem süreci ve sonraki zamanlarda yaşadıkları deneyimleri

analiz edecek. Hocalarımızı böylesi hassas bir konuya gösterdikleri önem için

tebrik ediyor, çalışmalarında başarılar diliyorum” dedi.

“Uluslararası literatürde oldukça sınırlı sayıda çalışma var”

Depremlerin ülkemizi en çok etkileyen doğal afetlerin başında geldiğini

ifade eden Doç. Dr. Gümüşsoy, “Ülkemizde 6 Şubat 2023 tarihinde Türkiye’nin

Güneydoğu kesiminde iki yıkıcı deprem meydana gelmiştir. Depremler, Doğu

Anadolu Fay Zonu boyunca, Maraş Sismik Boşluğu olarak bilinen belirgin bir

sismik boşluk içinde veya yakınında meydana gelmiştir. İlk büyük ve yıkıcı

depremin büyüklüğü Moment magnitüd ölçeği 7,7 iken diğerinin büyüklüğü 7,5

olarak hesaplanmıştır. Bu yıkıcı depremler arasında 6,7'lik büyük bir artçı

deprem ile birkaç artçı deprem meydana gelmiştir. Yaşanan bu deprem

büyüklük ve etkilediği alan açısından bakıldığında yakın tarihte eşi benzeri

olmayan afetlerden biri olarak değerlendirilmiştir. Yaşanan depremler

sonucunda 48 binden fazla insan hayatını kaybetmiş, yarım milyondan fazla

bina hasar görmüş, iletişim ve enerji altyapısı zarar görmüş ve önemli maddi

kayıplar oluşmuştur” dedi.

Afetlerin toplumdaki her birey üzerine farklı etkileri olduğunu söyleyen

Doç. Dr. Gümüşsoy, “Depremler toplum üzerinde büyük kayıplara neden

olmakla birlikte toplumdaki her birey, deprem sırasında ve sonrasında ayrı ayrı

etkilenmektedir. Her birey deprem meydana geldiği zamandan kurtarma 

aşamasına kadar farklı zor durumlar yaşamaktadır. Afetlerin toplumdaki bireyler

üzerine farklı etkileri vardır. Bu etkiler sağlık, sosyal, ekonomik ve ruhsal

travmalar olarak ifade edilebilir. Hem ulusal hem de uluslararası literatür

kayıtları incelendiğinde bu alanda yapılmış sınırlı sayıda çalışmanın olduğu

ancak depremlerden sonra birçok kişinin enkaz altında kalıp ciddi boyutlarda

hem psikososyal sorunlar hem de bedensel sağlık sorunları yaşadıkları

bilinmektedir. Enkaz altında kaldıkları süre boyunca yaşadıkları, düşündükleri,

hissettikleri ve kurtarıldıktan sonraki süreçte de aynı şekilde yaşadıkları,

düşündükleri ve hissettikleri, çok ağır psikolojik travmaları ve hastalık boyutuna

varabilecek sağlık sorunlarını da beraberinde getirme olasılığı oldukça fazladır.

Bu nedenle bu hassas grubun tıbbi tedavisi yanında biyopsikososyal destek

tedavisi ve ruhsal sağlık durumlarının tespiti de oldukça önemlidir” dedi.

Doç. Dr. Gümüşsoy proje ile birlikte yapacakları araştırmada merkez üssü

Pazarcık ve Elbistan olan depremde enkaz altında kalan bireylerin, deprem

süreci ve sonraki zamanlarda yaşadıkları deneyimleri ile biyopsikososyal

gereksinimlerinin değerlendirileceğini ifade etti.

Yürütücülüğünü Doç. Dr. Süreyya Gümüşsoy’un üstlendiği projede

Atatürk Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğretim üyesi Doç. Dr. Ali

Ekşi, Öğr. Gör. Dr. Bektaş Sarı, EÜ Madde Bağımlılığı, Toksikoloji ve İlaç

Bilimleri Enstitüsü Öğr. Gör İnci Derya Yücel araştırmacı olarak; Afet Tıbbı

Doktora Öğrencisi Paramedik Yazgül Polat ise bursiyer olarak yer alıyor.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı