Aort yırtılması neden olur, kimler risk altında: Uzmandan çarpıcı uyarılar

TBMM Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder'in yaşadığı sağlık krizi sonrası aort yırtılması yeniden gündeme geldi. Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Bilal Boztosun, bu hayati damar rahatsızlığına dair belirtileri, risk faktörlerini ve önlemleri sıralayarak dikkat edilmesi gerekenleri tek tek anlattı.

Yoğun bakım süreci başladı
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanvekili ve İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya Önder, aort damarında meydana gelen yırtılma nedeniyle hastaneye kaldırıldı. Gerçekleştirilen yaklaşık 10 saatlik ameliyatın ardından yoğun bakıma alınan Önder’in hayati tehlikesi sürerken, kalp ve damar hastalıkları tekrar kamuoyunun gündemine taşındı.

Aort, vücudun ana kan hattı
Medipol Mega Üniversite Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Bilal Boztosun, aort damarının kalpten çıkan ve vücuttaki tüm hayati organlara kan taşıyan ana damar olduğunu belirterek, bu damarda oluşacak bir yırtılmanın ciddi risk oluşturduğunu vurguladı. ‘Aort genişlemesi genellikle sessiz ilerler, ancak zamanında müdahale edilmezse sonuçları ölümcül olabilir’ dedi.

3 cm üzerindeki genişlemeler riskli
Prof. Dr. Boztosun, erkeklerde aort damarında 3 santimetreyi aşan genişlemelerin dikkatle takip edilmesi gerektiğini, 5,5 santimetreye ulaşıldığında ise cerrahi müdahalenin genellikle şart olduğunu söyledi. Ancak yalnızca genişlik değil, büyüme hızı da önem taşıyor. 6 ay içinde hızlı artış gözlemlenirse 5,5 santimetre sınırı beklenmeden operasyon gerekebiliyor.

Geçmeyen ağrılar kritik belirti olabilir
Göğüs ve sırt bölgesinde geçmeyen ağrıların aort yırtılması belirtisi olabileceğini belirten Boztosun, özellikle aort kapağı iki yaprakçıklı olanlar ya da kısa sürede genişleme yaşayan hastaların vakit kaybetmeden hekime başvurması gerektiğini ifade etti.

Risk faktörleri: Sigara, hipertansiyon, obezite
Sigara kullanımı, yüksek tansiyon, obezite, diyabet ve yüksek kolesterol gibi etkenler aort damarının genişlemesini hızlandırıyor. Bu risklerin kontrol altına alınmasının, damarın büyüme sürecini yavaşlatabileceği ya da tamamen durdurabileceği belirtildi.

Genetik geçiş de rol oynayabiliyor
Prof. Dr. Boztosun, Sırrı Süreyya Önder’in sağlık süreciyle ilgili yaptığı değerlendirmede, yaklaşık 4.6 santimetrelik bir genişlemenin olduğunu ve ailesel yatkınlık ile stresli yaşamın bu durumu tetiklemiş olabileceğini kaydetti. Genetik faktörlerin bazı bireylerde daha erken yaşta yırtılmaya yol açabileceğini söyledi.

Yırtılmanın yeri, zarar gören organı belirliyor
Aort yırtılmasının hangi organa doğru yayıldığına bağlı olarak farklı sağlık sorunlarının ortaya çıkabileceğini vurgulayan Boztosun, ‘Şah damarına uzanırsa bilinç kaybı, böbrek damarına giderse böbrek yetmezliği, bacak veya kola yayılırsa işlev kaybı görülebilir’ ifadelerini kullandı.

İlk 24 saat kritik öneme sahip
Tedavi sürecinin en hassas bölümünün ilk 24 saat olduğuna dikkat çeken Boztosun, ameliyatın uzun sürebileceğini ancak ilk evredeki başarılı yönetimin iyileşme sürecinin seyrini belirlediğini ifade etti.